Hasarlı ya da tedavi edilemeyen dişin ağızdan alınması işlemidir. Diş çekimi lokal anestezi ile yapılır. Diş sallanıyorsa daha kolay çıkarılır. Diş eti kesilerek de çekim yapılabilir. Genellikle ağrıyı azaltmak için tercih edilir. İltihap, çürük ya da yer darlığı çekim nedeni olabilir. İşlem sonrası ağız hijyenine dikkat edilmelidir. Doktorun önerilerine uyulmalıdır.

Diş Çekimi Hangi Durumlarda Yapılır?

Diş çürüğü çok ilerlediğinde ve dolgu, kanal tedavisi gibi yöntemlerle kurtarılamadığında diş çekimi gerekebilir. Çürük diş hem ağrıya neden olur hem de diğer dişlere zarar verebilir. Bu durumda enfeksiyonun yayılmasını önlemek için çekim yapılır. İlerlemiş diş eti hastalıklarında dişi destekleyen kemik dokusu zarar görür. Diş sallanabilir hale gelir.

Bu durumda dişin kurtarılması mümkün değilse çekilmesi gerekebilir. Kaza, darbe veya düşme sonucunda diş köküne kadar kırılmış olabilir. Eğer kırık çok derindeyse ve tedavi edilemiyorsa çekim en doğru seçenek olur. Çene kemiği içinde düzgün bir şekilde çıkamayan veya çapraşıklık yapan 20 yaş dişleri ağrı, iltihap ve diğer dişlerin bozulmasına neden olabilir. Bu gibi durumlarda cerrahi müdahale ile çekilmeleri gerekir.

Diş teli tedavisinde dişlerin düzgün hizalanabilmesi için bazen bazı dişlerin çekilmesi gerekebilir. Özellikle çene yapısı küçük olan bireylerde bu durum sıkça görülür. Kanal tedavisi yapılamayacak kadar yayılmış iltihap durumlarında, enfeksiyonun yayılmasını önlemek amacıyla diş çekimi yapılır. Bu, hastanın genel sağlığı için önemlidir. Çocuklarda süt dişleri normalden geç düşerse, alttan gelen kalıcı dişlerin çıkışını engelleyebilir. Bu durumda süt dişi çekilerek kalıcı dişin yolunun açılması sağlanır. Ağızda oluşan tümör veya kistlerin tedavisi sırasında çevresindeki sağlıklı dişlerin de çekilmesi gerekebilir. Bu, hastalıklı dokunun tamamen temizlenmesi için yapılır. Diş çekimi, her zaman son çare olarak düşünülmeli ve mümkünse dişin kurtarılması tercih edilmelidir. Ancak yukarıdaki durumlarda diş çekimi, sağlığın korunması için gerekli bir işlemdir.

Diş Çekimi Nasıl Yapılır?

Diş çekimi öncesinde diş hekimi, dişi detaylı bir şekilde muayene eder. Dişin durumunu ve kök yapısını görmek için röntgen çekilir. Komşu dişler, sinirlerin konumu ve çene kemiği incelenir. Gömülü ya da kırık bir diş varsa cerrahi planlama yapılır. Hekim, hastanın sağlık durumunu değerlendirir. Kronik hastalıklar (şeker, tansiyon, kalp vs.) ve kullanılan ilaçlar sorulur. Kan sulandırıcı ilaçlar kullanılıyorsa, işlem öncesi doktor yönlendirmesi istenir. Alerji, enfeksiyon riski gibi özel durumlar dikkate alınır. Diş çekimi sırasında ağrı hissedilmemesi için anestezi yapılır.

Dişin çevresine lokal anestezik ilaç enjekte edilir. Bölgenin uyuşması 2–5 dakika sürebilir. Hasta baskı hissedebilir ama ağrı hissetmez. Uyuşma sağlandıktan sonra dişin çıkarılmasına geçilir. Hekim, elevator adı verilen aletle dişi gevşetir. Daha sonra forseps adı verilen özel pense ile diş nazikçe çekilir. Gömülü ya da kırık dişler için gerekirse diş etine kesi atılır ve diş parçalara ayrılarak çıkarılır. Diş çekiminden sonra boşlukta hafif kanama olabilir. Kanama kontrolü için steril gazlı bez 20-30 dakika ısırılır. Gerektiğinde çekim yerine dikiş atılabilir. Aşırı kanama varsa hekime bilgi verilmelidir.

Hekim, çekim sonrası dikkat edilmesi gerekenleri anlatır. İlk 24 saat sigara içilmemeli, sıcak yiyecek/içecek tüketilmemelidir. Ağız çalkalanmamalı ve tükürülmemelidir. Ağrı ya da şişlik için hekimin verdiği ilaçlar düzenli kullanılmalıdır. İlk birkaç gün yumuşak gıdalar tercih edilmeli, o bölgeyle çiğneme yapılmamalıdır. Cerrahi çekimlerde ya da dikiş atıldıysa kontrol randevusu verilir. Dikişler genelde 7–10 gün sonra alınır. Herhangi bir enfeksiyon belirtisi varsa (şiddetli ağrı, ateş, kötü koku) hekime başvurulmalıdır.

Diş Çekimi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Diş çekimi sonrası hekim tarafından yerleştirilen gazlı bez , kanamayı durdurmak için çok önemlidir. Bu tamponu en az 30 dakika boyunca ısırarak sabit tutmalısınız. Eğer kanama devam ederse yeni bir gazlı bezle tekrar baskı uygulayabilirsiniz. Ağızda oluşan kan pıhtısı, iyileşmenin temelini oluşturur. Sık sık tükürmek veya gargara yapmak bu pıhtının yerinden çıkmasına ve “alveolit” denilen ağrılı durumun oluşmasına neden olabilir. Bu yüzden ilk gün ağız çalkalamaktan kaçınılmalıdır. Sigara ve alkol, iyileşmeyi geciktirir ve enfeksiyon riskini artırır. Özellikle ilk 48 saat boyunca kesinlikle tüketilmemelidir. Nikotin, kan damarlarını daraltarak iyileşme sürecini olumsuz etkiler. Çekimden sonraki ilk günlerde çok sıcak, sert, baharatlı veya asitli yiyeceklerden kaçınılmalıdır.

Bunun yerine çorba, yoğurt, püre gibi ılık ve yumuşak gıdalar tercih edilmelidir. Ayrıca yemek yerken çekim yapılan bölgeye baskı yapmamaya özen gösterilmelidir. Su içmek ağız kuruluğunu önler ve genel sağlığı destekler. Fakat pipet kullanımı negatif basınç oluşturacağından pıhtının yerinden çıkmasına neden olabilir. Bu yüzden pipet kullanılmadan doğrudan bardaktan su içilmelidir. Diş çekimi sonrası hafif ağrılar normaldir. Ancak doktorunuzun önerdiği ağrı kesiciler dışında ilaç kullanmamalısınız. Aspirin gibi kan sulandırıcı ilaçlar, kanamayı artırabileceği için önerilmez. Çekim bölgesine dışarıdan, özellikle ilk 6 saat boyunca soğuk kompres yapılması şişlik oluşumunu azaltır.

Buzu doğrudan cilde temas ettirmemeli, bir bez yardımıyla 10 dakika tutup 5 dakika ara vermek şekilde uygulanmalıdır. İşlem sonrası vücut iyileşme sürecine girer. Bu nedenle ilk gün ağır egzersizlerden, eğilmekten ve fazla konuşmaktan kaçınılmalı, mümkünse dinlenerek geçirilmelidir. Dişlerinizi fırçalamaya devam edebilirsiniz ama çekim yapılan bölgeyi doğrudan fırçalamaktan kaçınmalısınız. 24 saat sonrasında hekiminizin önerdiği şekilde tuzlu suyla hafif gargara yapabilirsiniz. Eğer kanama uzun süre geçmiyorsa, ağrı dayanılmaz boyuttaysa veya ateş yükselmişse, bu enfeksiyon veya komplikasyon belirtisi olabilir. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden diş hekiminize başvurmalısınız.